Skip to main content

Líf í tuskunum í öskupokasmiðju

24. febrúar 2023

Það var handagangur í öskjunni í árlegri öskupokasmiðju sem fram fór í Safnahúsinu síðastliðinn bolludag. Þar gafst gestum og gangandi kostur á að undirbúa sig fyrir öskudaginn með því að sauma öskupoka. 

Þetta er fjórða sinn sem öskupokasmiðja sem þessi er haldin í Safnahúsinu og sem fyrr voru það konur úr Soroptimistaklúbbi Austurlands sem sá um að kenna réttu handtökin. Gestir gátu valið um að sauma poka frá grunni eða skreyta poka sem búið var að sauma. Í pokana var svo sett aska, smásteinar eða orðsendingar og málshættir.

Sá siður að hengja öskupoka á fólk á líklega rætur að rekja aftur í kaþólskan sið. Elsta heimild um orðið „öskupoki“ er úr orðabók Jóns Ólafssonar úr Grunnuvík, líklega frá miðbiki 18. aldar en þar segir:

„Öskupoki, stundum öskuposi: Lítill poki fylltur ösku, sem piltar eða stúlkur hengja, sér til gamans á klæði annarra eða koma öðrum til að bera óvart á einhvern hátt á öskudag, það er að segja miðvikudag í föstuinngang. Sama á við um burð á steinum eða steinvölum. Þessi venja er án efa leifar úr kaþólskum sið.“

Að hengja öskupoka á fólk á þessum degi er alíslenskur siður. Í gamla daga var til siðs að konur hengdu poka með ösku á karla en karlar hengdu poka með smásteinum á konurnar. Margir hafa haldið því fram að sá siður að hengja öskupoka á fólk á öskudaginn sé á undanhaldi en það var ekki að sjá í smiðjunni þar sem ungir sem aldnir skemmtu sér konunglega við að saumaskapinn. 

Fyrsta öskupokasmiðjan var haldin í Safnahúsinu árið 2018. Smiðjurnar féllu niður árin 2022 og 2021 vegna samkomutakmarkana en þess í stað sameinuðust skipuleggjendur um að gera kennslumyndband í öskupokasaumi sem deilt var á samfélagsmiðlum og hægt er að sjá hér

 

Síðustu fréttir

Gripir fjallkonunnar aftur á heimaslóð
11. júní 2024
Sýningin Landnámskonan var formlega opnuð í Minjasafni Austurlands 9. júní síðstliðinn að viðstöddu fjölmenni. Þar má sjá forngripi sem aldrei hafa verið sýndir áður opinberlega, m.a. gripi sem til...
Landnámskonan - sumarsýning Minjasafnsins
06. júní 2024
Konur eru viðfangsefni sumarsýninga þriggja safna í Múlaþingi sem opnaðar verða núna í júní. Á sýningu Minjasafnsins verður sjónum beint að landnámskounnni og þar verða m.a. sýndir forngripir sem a...
Safnasóknin á Austurlandi
02. maí 2024
FÍSOS, félag íslenskra safna og safnafólks, stendur um þessar mundir fyrir fundaröð um landið undir yfirskriftinni Safnasóknin. Fyrsti fundur sóknarinnar fór fram á Egilsstöðum á dögunum en þangað ...